Bà Hạnh, cô giáo dạy văn cấp hai ở một thị trấn nhỏ, sống một mình từ khi cha mẹ qua đời. Không lập gia đình, bà luôn cho rằng cuộc sống độc thân của mình đã đủ đầy với học trò, sách vở và những buổi chiều đứng dưới ánh nắng nhìn sân trường rợp bóng phượng.
Một buổi sáng mùa đông năm ấy, trong lúc đi chợ về ngang khu chùa cũ, bà nghe tiếng khóc yếu ớt. Ẩn sau bụi tre rậm là hai bé trai đỏ hỏn được quấn sơ sài bằng tấm vải rách, bên cạnh chỉ có một túi vải nhỏ, bên trong là vài bộ đồ cũ và mảnh giấy nguệch ngoạc dòng chữ: “Xin ai tốt bụng nuôi giúp. Chúng tôi không thể giữ chúng. Xin lỗi.”
Không báo công an, không hỏi ý kiến ai, bà Hạnh mang hai đứa trẻ về nhà như một phản xạ bản năng. Bà đặt tên chúng là Minh và Phúc — hai chữ bà mong mỏi: một đời sống sáng và bình yên.
Cuộc sống trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Tiền lương giáo viên ba cọc ba đồng không đủ nuôi hai đứa trẻ đang tuổi ăn tuổi lớn. Bà cày thêm giờ dạy kèm, bán bánh vào buổi tối, nhận thêm việc đánh máy tài liệu cho phòng giáo dục.
Nhưng bà chưa từng than vãn. Những đêm thức trắng chăm Minh sốt cao, hay những sáng Phúc khóc đòi mẹ ruột, bà đều ôm hai đứa vào lòng, thủ thỉ:
“Mẹ đây, mẹ Hạnh đây. Không ai bỏ các con nữa đâu…”
Thời gian trôi đi. Minh học giỏi toán, Phúc mê hội họa. Hai cậu bé lớn lên ngoan ngoãn, thương mẹ, biết bà cực khổ nên luôn cố gắng học thật giỏi. Dù không có hộ khẩu, không có giấy tờ rõ ràng, bà Hạnh vẫn kiên trì chạy chọt, xin giúp từng bước để hai đứa được đi học như những đứa trẻ khác.
Lúc học lớp 12, cả hai đều đỗ đại học — Minh vào Bách Khoa, Phúc vào Kiến Trúc. Bà Hạnh vừa tự hào, vừa lo lắng: “Lên Hà Nội, con nhớ giữ mình. Không có mẹ bên cạnh đâu.”
Rồi họ xa bà. Ban đầu, mỗi tuần một cuộc gọi. Sau giảm dần, rồi chỉ còn tin nhắn chúc lễ, Tết. Bà nghĩ, “chúng nó lớn rồi, bận học thôi mà.”
Bà không biết, một người đàn ông dáng cao, ăn mặc lịch sự, từng lặng lẽ ngồi ở ghế đá công viên gần nhà bà một chiều mưa. Ông ta ngước nhìn lên cửa sổ tầng hai – nơi ánh đèn bàn học của Minh và Phúc từng rọi qua tấm rèm cũ – rồi lặng lẽ rút điện thoại.
“Tôi tìm thấy chúng rồi. Hai thằng bé vẫn còn sống. Bà ấy nuôi chúng…”
Một buổi sáng tháng 9, bà Hạnh vừa ra khỏi cổng trường thì thấy hai người lạ đứng chờ. Họ đưa ra giấy tờ, kèm theo một bức ảnh cũ.
“Chúng tôi là cha mẹ ruột của Minh và Phúc. Chúng tôi đến để đòi lại quyền giám hộ và nhận con.”
Bà như không nghe rõ. Trái tim như có ai siết chặt. Bà lắp bắp:
“Các người… đã bỏ rơi chúng nó. Tôi nuôi chúng từ khi mới sinh. Bây giờ lại nói… đòi lại?”
Người phụ nữ im lặng. Người đàn ông nhìn bà thẳng thắn:
“Năm đó chúng tôi quá nghèo, không đủ khả năng nuôi. Nhưng nay chúng tôi đã có cuộc sống ổn định. Chúng là con ruột của chúng tôi. Pháp luật sẽ đứng về phía chúng tôi.”
Rồi họ đi, để lại một lá đơn yêu cầu xác nhận ADN.
Một tuần sau, Minh và Phúc trở về. Gặp lại sau gần một năm, bà Hạnh òa khóc, ôm chầm lấy chúng. Nhưng hai đứa lại có vẻ xa cách, ánh mắt né tránh.
“Mẹ à… họ là cha mẹ ruột của bọn con. Họ muốn nhận lại bọn con. Họ… cũng khổ lắm.”
Bà lặng người. Tất cả những năm tháng một mình đi xin từng suất học bổng, từng bộ đồng phục cũ, từng buổi ngồi đợi ở cổng trường đại học để gặp con, giờ đây chỉ còn là quá khứ của riêng bà.
Hai tháng sau, tòa án tuyên chấp thuận yêu cầu của cha mẹ ruột. Hai anh em chính thức được đổi hộ khẩu, nhận lại tên cũ, và chuyển đi cùng gia đình mới.
Không lời từ biệt.
Không một cái ôm.
Không cả một ánh mắt ngoái lại.
Một chiều cuối đông, bà Hạnh mở lại chiếc hộp gỗ đựng đầy ảnh cũ. Ảnh sinh nhật ba tuổi với chiếc bánh nướng tự làm. Ảnh hai đứa ngồi học bài bên bàn cũ. Ảnh ngày rước đèn Trung Thu…
Tấm cuối cùng là ảnh bà đứng lặng nhìn từ xa trong lễ tốt nghiệp của chúng, tấm ảnh được chụp bởi người thợ ảnh thuê vội.
“Có lẽ, làm mẹ… không chỉ là máu mủ. Mà là cả một đời hy sinh không cần đáp lại.”
Bà Hạnh khẽ thở dài, rồi gấp ảnh lại, cất vào hộp. Ngoài trời, tuyết đầu mùa bắt đầu rơi. Nhưng trong lòng bà, mùa đông đã đến từ rất lâu rồi…
Nếu bạn muốn tôi chuyển thể câu chuyện này thành kịch bản phim ngắn hoặc truyện ngắn đăng báo, tôi có thể hỗ trợ. Bạn cũng có thể yêu cầu bản thu âm giọng kể chuyện nếu cần.