Lực lượng chức năng kiểm tra đột xuất một kho lạnh gần chợ đầu mối gia cầm Hà Vỹ (huyện Thường Tín), thu giữ khoảng 20 tấn thực phẩm ‘bẩn’, không rõ nguồn gốc.
Trưa 21/4, Đội 7 Phòng Cảnh sát Kinh tế (PC03), Công an TP Hà Nội phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 17 (Chi cục QLTT Hà Nội) tiến hành kiểm tra đột xuất một kho lạnh tại khu vực gần chợ đầu mối gia cầm Hà Vỹ.
Cơ quan chức năng kiểm tra kho đông lạnh. Ảnh: B.N.
Tại thời điểm kiểm tra, chủ lô hàng được xác định là một phụ nữ sinh năm 1992, trú tại huyện Thường Tín. Người này khai nhận đã thu mua số thực phẩm nói trên từ các nguồn trôi nổi trên thị trường và không có bất kỳ giấy tờ nào chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Số thực phẩm được đóng gói sơ sài, không có tem nhãn, thông tin sản phẩm và được cất giấu sâu trong kho lạnh. Đáng chú ý, lực lượng chức năng còn phát hiện nhiều sản phẩm đã có dấu hiệu hư hỏng, tiềm ẩn nguy cơ gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng nếu bị tuồn ra thị trường.
Lực lượng chức năng đã thu giữ khoảng 20 tấn thịt gà đông lạnh, thịt gà ủ muối và nội tạng gia cầm.
Theo Đại úy Nguyễn Duy Tuấn Minh, Đội trưởng Đội 7, PC03, đây là vụ thu giữ thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc lớn nhất từ đầu năm đến nay.
Nếu không bị phát hiện kịp thời, số thực phẩm này có thể đã được đưa vào tiêu thụ tại các chợ, nhà hàng, quán ăn trên địa bàn Hà Nội, thậm chí thông qua các kênh bán hàng trực tuyến đến tận tay người tiêu dùng.
Hiện vụ việc đang được PC03 tiếp tục điều tra, làm rõ nguồn gốc số hàng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Thực phẩm bẩn bủa vây người tiêu dùng: Cần chế tài đủ mạnh
Chia sẻ với PV Tiền Phong, một chuyên gia về thương mại và quản lý thị trường thừa nhận, có tình trạng “đùn đẩy” trách nhiệm giữa các đơn vị, giữa các bộ ngành khi xảy ra việc liên quan đến lĩnh vực mình phụ trách. Với hàng loạt vụ việc liên quan đến thực phẩm bẩn, thuốc giả, sữa giả thời gian qua bị phanh phui, việc phải chịu trách nhiệm chính của Bộ Y tế là không phải bàn cãi.
Một vụ tiêu thụ lợn chết không rõ nguyên nhân được Quản lý thị trường và Công an phối hợp phát hiện trong thời gian gần đây. Ảnh: Nguyễn Bằng
Nhiều lỗ hổng quản lý của ngành y tế
Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong, vị chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm về thương mại và quản lý thị trường khẳng định, với bất cứ mặt hàng gì liên quan đến thực phẩm, đến sức khoẻ như sữa, thuốc, thực phẩm chức năng, quản lý ngành và giám sát tiền kiểm, hậu kiểm là trách nhiệm không thể chối bỏ với ngành y tế. Việc cấp phép cho doanh nghiệp, tổ chức sản xuất một loại thực phẩm, một loại thuốc hay một loại sữa cũng như kiểm tra về an toàn thực phẩm từ hè phố, cửa hàng cho đến siêu thị và cả khách sạn 5 sao là việc của các đơn vị thuộc ngành y tế. Những vụ bắt giữ gần đây của các cơ quan chức năng liên quan đến thực phẩm bẩn, thuốc, sữa giả, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, kem trộn các loại… cho thấy tình trạng buông lỏng quản lý của ngành y tế. Sự tiếp tay của nhiều cán bộ, công chức ngành y tế, an toàn thực phẩm cũng lộ rõ sau các vụ bắt giữ gần đây.
Ngoài ngành y, theo vị này, các lực lượng khác cũng có chức năng và nhiệm vụ phối hợp chống hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, hàng nhập lậu liên quan đến sức khỏe của người dân như: công an, biên phòng, quản lý thị trường và chính quyền các địa phương. Thực tế cho thấy, khi các cơ quan chức năng đồng loạt triển khai các chiến dịch truy quét thực phẩm bẩn, hàng hoá không rõ nguồn gốc, thị trường sẽ lập tức thiếu nguồn cung, thậm chí quảng cáo của các cá nhân, tổ chức trên các nền tảng mạng xã hội sụt giảm nhanh chóng. Vì vậy, có thể nói, cuộc chiến chống thực phẩm bẩn, và hàng giả là cuộc chiến thường kỳ và không có hồi kết do liên tục xuất hiện các biến tướng mới.
“Dù biết sẽ có ngày phải trả giá nhưng những cá nhân, tổ chức buôn bán thực phẩm bẩn, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn sẽ lao vào do đây là lĩnh vực mang lại lợi nhuận lớn. Chống hàng giả như chiến đấu với con bạch tuộc không đầu, chặt đứt vòi này thì nó lại mọc ra vòi khác. Chỉ cần cán bộ công chức các lực lượng bị mua chuộc, các nhóm tội phạm sẽ lại mọc lên”, vị này chia sẻ. Ông đề xuất tăng mức xử phạt nặng (cả từ phạt tiền đến hình sự) hơn nhiều lần hiện nay để tạo sức răn đe do mức xử phạt hiện hành bị đánh giá dễ “nhờn luật”, khiến nhiều đối tượng sẵn sàng chịu phạt khi bị phát hiện làm hàng giả.
Để dẹp tình trạng thực phẩm bẩn, sữa giả, thực phẩm chức năng giả, theo vị này, trước hết các bộ, ngành, cơ quan chức năng cần làm hết trách nhiệm trong việc tăng cường rà soát, hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về quản lý Nhà nước và kiểm tra, xử lý vi phạm. Trong đó, vai trò đảm bảo chất lượng, sự nghiêm túc trong kiểm duyệt, đánh giá chất lượng sản phẩm và cấp phép của ngành y tế giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Ngành y tế có kiểm soát được chất lượng đầu vào một cách chặt chẽ, kiểm duyệt vệ sinh an toàn thực phẩm nghiêm túc thì sẽ không có chuyện các lực lượng khác phải “chạy đuổi theo” để truy quét, ngăn chặn.
Cùng với trách nhiệm của ngành y tế, hàng giả, hàng nhái đầy rẫy trên thị trường, trách nhiệm của quản lý thị trường ở đâu? Vị chuyên gia thừa nhận lực lượng quản lý thị trường hiện không thể quản xuể tất cả các mặt hàng. Điều này xuất phát từ 2 yếu tố: Con người và thiếu chức năng, công cụ để thực thi.
“Với đặc thù tổ chức, mỗi đội quản lý thị trường chỉ có vài người, có nơi chỉ có 1 – 2 người phụ trách cả một địa bàn rộng với từng mảng lĩnh vực chuyên sâu nên việc quản lý được tất cả mặt hàng là không thể. Về chuyên môn, quản lý thị trường chỉ có chức năng kiểm tra hồ sơ giấy tờ hàng hóa đầu vào, đầu ra, không có chuyên môn phân tích, kiểm tra các mặt hàng của các lĩnh vực khác như kiểm định an toàn, thú y. Việc lấy mẫu kiểm định hoặc kiểm tra chuyên ngành cần có sự phối hợp với các lực lượng khác, chứ quản lý thị trường không có chức năng nên nhiều trường hợp “bó tay”. Khi phát hiện chỉ xử phạt hành chính và đề xuất xử lý hình sự. Đây cũng là một hạn chế của lực lượng này”, vị chuyên gia thừa nhận.